Perspektywa regulacyjna dla rynku biometanu w Polsce

Powstanie w Polsce rynku biometanu daje szansę na najbardziej efektywne wykorzystanie ogromnego potencjału odpadowego w rolnictwie, przemyśle mięsnym i spożywczym, przy jednoczesnym wykorzystaniu polskich, efektywnych kosztowo, innowacyjnych technologii. Wydaje się to również optymalna ścieżka do spełnienia unijnych zobowiązań związanych z redukcją emisji CO2 oraz wymogami dot. poziomu produkcji energii z OZE w krajowym miksie.

Nie tylko w Polsce zauważono, iż produkcja biometanu o wysokiej jakości w biogazowniach daje wyjątkowo dobre rezultaty ekologiczne oraz gospodarcze. Od kliku lat produkcja tego paliwa przeżywa wyjątkowy rozkwit w takich krajach, jak: Francja, Wielka Brytania, Holandia czy Niemcy oraz kraje skandynawskie. Państwa te po wielu latach analiz i pracy wokół istniejących „zakładów” produkcji zielonego metanu doszły do wniosków, iż jest to najbardziej efektywny kosztowo sposób ograniczania emisji niepożądanych gazów do atmosfery przy jednoczesnym zagospodarowaniu odpadów oraz stanowi doskonały sposób na realizację polityki innowacyjnej gospodarki obiegu zamkniętego. Niewątpliwie, dodatkowymi atutami lokalnej produkcji biometanu są m.in. zagadnienia bezpieczeństwa energetycznego czy zoptymalizowanej kosztowo wyspowej gazyfikacji obszarów niezurbanizowanych w skojarzeniu np. ze stacjami regazyfikacji LNG.

Biometan – produkt uniwersalny

Biometan to zarówno prawdziwy naturalny gaz z OZE dla celów produkcji energii elektrycznej, ale również paliwo transportowe w postaci bioCNG oraz gaz dla celów grzewczych czy pełnowartościowy gaz dla potrzeb procesów produkcyjnych. Wydaje się, że nie ma bardziej uniwersalnego produktu z całej gamy OZE.

Obecnie w Polsce nie ma szczegółowych regulacji prawnych, które mogą pomóc realnie rozwinąć rynek biometanu. System tzw. brązowych certyfikatów w obecnym kształcie jest mało wiarygodny dla inwestorów oraz nie daje wystarczającego wsparcia.

Uregulowania prawne

Aby zainicjować pierwsze realizacje inwestycji polegających na wytwarzaniu biometanu, należy dokonać następującej nowelizacji podstawowego aktu prawnego rynku OZE w Polsce, tj. ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii,
a także ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne, w następującym zakresie:
likwidacja systemu tzw. brązowych certyfikatów;
wprowadzenia gwarantowanego 15-letniego systemu wsparcia w postaci dedykowanej aukcji dla biometanu;
wprowadzenie gwarantowanego 15-letniego systemu wsparcia w postaci aukcji dla biogazu zatłaczanego do lokalnych, wyspowych sieci dedykowanych dla biogazu rolniczego sprzedawanego do klientów posiadających oddzielne instalacje OZE, np. typu CHP. Uzasadnienie dodatkowego wsparcia wynika z tego, iż w tego typu inwestycjach powstają dodatkowe koszty instalacji lokalnych sieci gazowych. Uzasadnieniem dla takiego wsparcia jest również promocja wykorzystania biogazu dla celów grzewczych i generacji energii elektrycznej na potrzeby własne w mniejszych miejscowościach;
wprowadzenie systemu gwarancji pochodzenia dla biometanu.

Wsparcie dla polskich instalacji

Na rynkach europejskich poziom wsparcia wytwórców biometanu waha się od ok. 252 zł w Niemczech do 330 zł w Wielkiej Brytanii za 1 MWh energii gazowej łącznie z wartością samego paliwa. Jak wiadomo, w Polsce cena gazu jest jedną z najwyższych w Europie i biorąc to pod uwagę, okazuje się, że dla opłacalności inwestycji poziom wsparcia dla instalacji w Polsce może osiągnąć bardzo konkurencyjny pułap ok. 210 zł (50 euro) za 1 MWh w energii gazowej plus cena gazu. Takie warunki powodują, iż polskie instalacje mogą w prosty sposób uczestniczyć jako bardzo konkurencyjne na istniejącym, europejskim rynku handlu biometanem.

Po wprowadzeniu podstawowych zmian w ustawie o OZE należy niezwłocznie przystąpić do zaprojektowania kompleksowej regulacji rynku biometanu poprzez dokonanie rozdziału systemu wsparcia dla paliwa gazowego, jakim jest biometan, od ogólnego systemu wsparcia, jaki funkcjonuje dla źródeł elektroenergetycznych. Uporządkuje to ostatecznie systemy wsparcia dla różnych źródeł OZE i da szansę na ich prostsze modyfikacje w przyszłości.

Dyrektywa RED II

Zakres kompleksowej regulacji powinien objąć zagadnienia związane z dostosowaniem polskiego prawodawstwa do przepisów m.in. dyrektywy RED2, takie jak:
wpisanie biometanu do krajowej strategii OZE ze wskazaniem poziomu zakładanego rozwoju instalacji z podziałem na gaz dla celów grzewczych, bioCNG oraz CHP;
weryfikacja systemu aukcyjnego dla biometanu oraz dla biogazu w lokalnych sieciach gazowych;
wprowadzenie systemu feed-in-tariff dla biometanu oraz dla biogazu w lokalnych sieciach gazowych;
regulacja wsparcia dla biometanu używanego w transporcie;
obowiązki minimalnego udziału wysokometanowych odpadów w produkcji gazu oraz innych odpadów;
przepisy w zakresie europejskiego handlu biometanem;
wprowadzenie obowiązku 50 proc. bonifikaty w kosztach przyłączenia gazowego dla biometanu jako OZE oraz obowiązku zakupu 100 proc. biometanu z instalacji OZE przez operatora gazowego w pierwszej kolejności;
wprowadzenie maksymalnego terminu na wydanie warunków przyłączenia do sieci gazowej, licząc od daty złożenia wniosku;
wprowadzenie systemu certyfikacji biometanu jako paliwa w transporcie oraz wprowadzenie uznawania tego systemu z systemami innych krajów UE.

Tak przygotowany system prawny dla biometanu zapewni długofalowy rozwój branży biogazowej oraz doprowadzi do wypełnienia zobowiązań w zakresie redukcji emisji C02 w zrównoważony sposób, gwarantując jednocześnie polskim biogazowniom korzystne warunki funkcjonowania.

Michał Tarka, Marcin Trupkiewicz
Kancelaria Prawna BTK-Legal

Dodaj komentarz